Özellikle ceza yargılamasında sanık için adeta kanun yoluna başvuru güvencesi niteliğinde olan aleyhe değiştirme yasağının, Türk hukukundaki yeri ve önemine değindiğimiz bu makale kapsamında ayrıca hukuk yargılamasındaki etkilerine de ışık tutulacaktır. Zira aleyhe değiştirme yasağı, Türk hukuku mevzuatında yalnızca 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (“CMK”)’nda sınırlı ölçüde yer almakta olup 6100 sayılı Hukuk Muhakemesi Kanunu (“HMK”)’da açıkça düzenlenmemiştir. Her ne kadar aleyhe değiştirme yasağına ilişkin HMK’da açık hüküm bulunmasa da aleyhe değiştirme yasağının adil yargılanma ilkesi ile doğrudan ilişkili olması, hukuk yargılamasında gözetilmeli ve değerlendirilmelidir. Bu nedenle işbu makale kapsamında yargılamanın temel ilkelerinden olan aleyhe değiştirme yasağının Türk ceza ve hukuk yargılamasındaki yeri, önemi, işleyişi ve etkileri incelenecektir.